زن و مرد در زیستشناسی نوین !!!
معمولا ً هر پدر و مادری وقتی از بچهدار شدنشان آگاه میشوند، به اولین چیزی که فکر میکنند جنسیت اوست. بچه پسر است یا دختر؟
اما تفاوتهای بین دو جنس دقیقاً از چه زمانی آشکار میشود؟ آیا این تفاوتها تحت تأثیر محیط و شیوههای تربیتی و آموزشی است یا برنامهریزی ازپیشتعیینشدة ژنهاست؟
دانش زیستشناسی پاسخ تمام این سؤالات را دارد. پاسخهایی که بهمراتب از آنچه که فکر میکنیم تعجبآورتر است.
در دوماه اول تشکیل جنین، جنسیت آن مشخص نیست. جالب آنکه اگر جلو پسر شدنف جنین را بگیریم، دختر خواهد شد!
در طی بارور شدن تخمک (سلول جنسی ماده) به وسیلة اسپرماتوزوئید (سلول جنسی نر)، کروموزومهای جنسی یعنی جنسیت ژنتیکی فرد تعیین میشود. اگر دو سلول جنسی حاوی کروموزوم X با هم ترکیب شوند، جنین دختر خواهد بود و اگر یک کروموزوم X با یک کروموزوم Y ملاقات کند، جنین پسر خواهد شد. ژن SRY که بر روی کروموزوم Y واقع شده است، از هفتمین هفتة زندگی جنینی باعث ظهور ویژگیهای متمایزکنندة جنسی میشود. غدد جنسی اولیه یا به تخمدانها تبدیل میشوند یا به بیضهها. تخمدانها هورمون استرادیول ترشح خواهند کرد و بیضهها هورمون تستوسترون. این هورمونها همراه با سایر هورمونهای جنسی، مجموعة اعضای فرد، ازجمله مغز، را مؤنث یا مذکر میکنند.
هورمونهای جنسی تعیینکنندهاند :
عملکرد هورمونها بسیار دقیق و حساس است، زیرا ساختمان شیمیایی هورمونهای زنانه و مردانه اختلاف اندکی با یکدیگر دارند. هورمونهای جنسی در مراحل مختلف، بخصوص بلوغ، رشد اندامهای جنسی را کنترل میکنند. آنها در طول زندگی فرد نیز رفتارهای او را تحت تأثیر قرار میدهند.
هورمونهای جنسی تعیینکنندة جنسیتاند. یعنی تغییرات هورمونی جنسیت ظاهری و جنسیت رفتاری مناسب را ایجاد میکند. مثلا ً اگر هورمون تستوسترون را به جنینهای مادة خوکچههای هندی تزریق کنیم، آنها هرگز ظاهری مشابه بقیة خوکچههای هندی ماده (خمیدگی در ستون فقرات و کمرگاه) در دورة پس از بلوغشان پیدا نخواهند کرد.
تفاوتهای جنسی در درجة اول از نظمی بیولوژیک تبعیت میکنند. براساس یک اصل عمومی در اغلب جانوران، با افزایش رشد، تفاوتهای جنسی مشخصتر میشود. در هنگام تولد، تشخیص جنس نوزاد مشکل است. بهتدریج میان نوزادان دختر و پسر تفاوتها ظاهر میشود و پس از بلوغ، دیگر شکی در جنسیت ظاهری فرد باقی نمیماند.
بلوغ مهمترین دورة تفکیک و تمایز دو جنس است. در این دوره، تحت تأثیر هورمونهای جنسی، علائم ثانویة جنسی ظاهر میشود. برخی بخشهای مغز مانند هیپوتالاموس و هیپوفیز قدامی، غدد جنسی (تخمدانها و بیضهها) و غدد فوقکلیه، در سنین بلوغ، هورمونهای جنسی (استروژن، پروژسترون، تستوسترون) فراوانی ترشح میکنند.